حکمت 109 : فرهنگ اخلاق و تربیت

وَ قَالَ علیه السلام لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ وَ لَا وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِ وَ لَا عَقْلَ کَالتَّدْبِیرِ وَ لَا کَرَمَ کَالتَّقْوَى وَ لَا قَرِینَ کَحُسْنِ الْخُلْقِ وَ لَا مِیرَاثَ کَالْأَدَبِ وَ لَا قَائِدَ کَالتَّوْفِیقِ وَ لَا تِجَارَةَ کَالْعَمَلِ الصَّالِحِ وَ لَا رِبْحَ کَالثَّوَابِ وَ لَا وَرَعَ کَالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ وَ لَا زُهْدَ کَالزُّهْدِ فِی الْحَرَامِ وَ لَا عِلْمَ کَالتَّفَکُّرِ وَ لَا عِبَادَةَ کَأَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ لَا إِیمَانَ کَالْحَیَاءِ وَ الصَّبْرِ وَ لَا حَسَبَ کَالتَّوَاضُعِ وَ لَا شَرَفَ کَالْعِلْمِ (وَ لَا عِزَّ کَالْحِلْمِ) وَ لَا مُظَاهَرَةَ أَوْثَقُ مِنَ الْمُشَاوَرَةِ

هیچ ثروتی سودمندتر از عقل نیست و هیچ تنهایی وحشتناک‏تر از خودبینی و خودپسندی، و هیچ عقلی چون مدیریّت، و هیچ بزرگواری و بخششی چون پرهیزکاری، و هیچ همنشینی چون اخلاق نیکو، و هیچ میراثی چون تربیت و حُسن معاشرت، و هیچ راهبری چون توفیق الهی، و هیچ تجارتی چون عمل صالح، و هیچ سودی چون بهره‏های آخرت، و هیچ پارسایی چون باز ایستادن‏ در برابر شبهه، و هیچ زهدی چون ترک حرام، و هیچ دانشی چون تفکّر، و هیچ عبادتی چون انجام واجبات، و هیچ ایمانی چون حیا و صبر، و هیچ تباری چون تواضع، و هیچ شرافتی چون دانش، و هیچ عزّتی چون بردباری، و هیچ پشتیبانی محکم‏تر از مشورت.